เทคโนโลยีแทนที่ไม่ได้

ผมเคยมีความเชื่อว่า เทคโนโลยีสามารถเข้าไปแก้ไขปัญหาและแทนที่ความเจ็บปวดต่อปัญหาต่างๆ ได้ แต่ในช่วงหนึ่งเดือนที่ผ่านมา มีเรื่องที่ทำให้ความเชื่อนี้เริ่มเปลี่ยนไป เมื่อได้เสวนากับกัลยาณมิตรที่มีประเด็นร่วมกันคือ การพยายามนำเทคโนโลยีเข้าไปช่วยแก้ปัญหา

เรื่องแรก เราคุยกันถึงการลงทะเบียนเพื่อเข้าร่วมกิจกรรมต่างๆ ในที่ทำงาน วิธีการเดิมเราใช้วิธีลงทะเบียนล่วงหน้า หรือลงชื่อหน้างานด้วยการเขียนลงในกระดาษแบบฟอร์ม เมื่อเจ้าหน้าที่ต้องนำรายชื่อเหล่านั้นไปบันทึกเก็บไว้ในฐานข้อมูล ก็ต้องมานั่งอ่านลายมือว่าใครเป็นใคร เสียเวลามากทีเดียว จึงคิดแนวทางแก้ไขว่า ทำระบบขึ้นมาให้คนที่เข้าร่วมกิจกรรมใช้บัตรประจำตัวแตะที่เครื่องอ่านบัตร ก็จะเก็บข้อมูลได้ทันที โดยอ้างอิงจากฐานข้อมูลพนักงาน และสามารถ สั่งพิมพ์ออกมาจากระบบได้เลยเช่นกัน
แต่ก็มีประเด็นอยู่ว่า บางกิจกรรมอาจมีการจับสลากแจกของรางวัล ซึ่งปกติจะให้แต่ละคน เขียนชื่อหรือรหัสประจำตัวลงในกระดาษ พับๆ ใส่กล่อง แล้วจับขึ้นมา ถ้าคิดแบบเร็วๆ การเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ขึ้นมาสุ่ม
รายชื่อนั้น ง่ายมาก ประหยัดเวลา แต่ก็เกิดคำถามอีกว่า แล้วความสนุกมันคืออะไร สุดท้ายเราก็กลับไปใช้วิธีเดิมคือเขียนชื่อลงกระดาษ ใส่กล่องแล้วจับ
เรื่องที่สอง ผมได้คุยกับเพื่อน อีกคนที่มีเครือข่ายหนังสือมือสอง มีความต้องการที่จะแบ่งปันหยิบยืมหรือจำหน่าย แต่ไม่มีระบบจัดการข้อมูลหนังสือเหล่านี้ คงจะง่ายมากขึ้น หากมีระบบคล้ายระบบห้องสมุด ให้คนที่สนใจเข้ามาสืบค้นหาหนังสือที่ต้องการ ประหยัดเวลา ตรวจสอบ หนังสือที่ตัวเองต้องการได้ทันที แต่เมื่อคุยกันได้สักพัก เราเริ่มรู้สึกว่า แล้วเสน่ห์ของร้านหนังสือมือสองคืออะไร เสน่ห์บางอย่างมันหายไป หรือเปล่า
จากเรื่องนี้ทำให้เกิดความเข้าใจได้ว่า แม้เทคโนโลยีจะช่วยให้ ชีวิตง่ายขึ้น สะดวกสบายขึ้น แต่ก็ ไม่สามารถทดแทนได้ทุกสิ่งทุกอย่าง เราต่างก็เข้าใจกันดีว่าวันหนึ่งในอนาคต เทคโนโลยีจะทำให้คนหรือ สรรพสิ่งทั่วทั้งโลกเชื่อมโยงกันได้ทั้งหมด แต่เมื่อถึงวันนั้น ความสัมพันธ์ระหว่างกันจะยังอยู่ดีหรือเปล่า คงเป็นสิ่งที่เราทุกคนต้องใคร่ครวญกันต่อไป

“เทคโนโลยีจะทำให้ คนหรือสรรพสิ่ง ทั่วทั้งโลกเชื่อมโยง กันได้ทั้งหมดแต่เมื่อ ถึงวันนั้นความสัมพันธ์ระหว่างกันจะยังอยู่ดีหรือเปล่า คงเป็นสิ่งที่เราทุกคนต้องใคร่ครวญกันต่อไป”